Makedonya’da Türk Yemekleri: Osmanlı’dan Kalan Lezzetler ve Tarifler
Makedonya, Osmanlı’nın 600 yıllık hâkimiyetinden derin izler taşıyan bir coğrafya. Bu uzun tarih, Makedon mutfağını Türk lezzetleriyle öyle bir harmanlamış ki, bugün bile Üsküp’ün Türk Çarşısı’nda dolaşırken kendinizi Anadolu’da bir lokantada sanabilirsiniz. Türk toplumu, bu yemekleri nesilden nesile aktarmış; Makedonlar, Boşnaklar ve Arnavutlar da bu lezzetleri kendi mutfaklarına katmış. Peki, Makedonya’da hangi Türk yemekleri var? Hangi tatlar hâlâ yaşıyor? Gelin, bu lezzet yolculuğuna çıkalım ve iki güzel tarifle soframızı şenlendirelim.
1. Makedonya’da Türk Mutfağının İzleri
Makedonya’da Türk yemekleri, günlük yaşamın bir parçası. Güveç, musakka, dolma, sarma, börek, işkembe çorbası (Makedonlar buna "shkembe chorba" diyor), tarhana ve türlü (onlar "turli" diyor) gibi yemekler, Osmanlı’dan miras. Özellikle börek, Makedonya’da çok popüler; kıymalı, peynirli ya da ıspanaklı çeşitleriyle Boşnak böreği tarzında yapılıyor. Üsküp’teki Türk Çarşısı’nda bir fırına girerseniz, sıcacık börek kokusu sizi karşılar.
Kuru fasulye, Makedonya’da "Tavce Gravce" adıyla biliniyor ve adeta milli yemek. Güveçte pişiriliyor; bazen et veya pastırma ekleniyor, ama genelde Türk usulü kuru fasulyeye çok benziyor. Et yemeklerinde de Türk etkisi var: köfte, Makedonya’da "cevapi" veya "Üsküp kebabı" olarak karşımıza çıkıyor. Bizim İnegöl köftesine benzer; soğan, közlenmiş biber ve ekmekle servis ediliyor. Üsküp’teki Destan ve Kosmos restoranları, bu köfteleri denemek için ideal.
Tatlılarda da Türk mutfağı hâkim. Baklava, Makedonya’da hâlâ sevilen bir tatlı; ince yufkalar, ceviz ve şerbetle yapılıyor. Trileçe (Arnavut kökenli olsa da Türk mutfağında popüler) ve kaymaçina adında krem karamele benzer bir sütlü tatlı da yaygın. Tulumba tatlısı ve sütlaç da sofralarda yer buluyor. İçeceklerde ise Türk kahvesi, Makedonya’da geleneksel bir içecek; özellikle Türk Çarşısı’ndaki kahvehanelerde bol köpüklü bir fincan kahve içebilirsiniz. Boza da Osmanlı’dan kalan bir diğer lezzet.
Makedon mutfağı, Türk etkisiyle sınırlı değil; Balkan, Akdeniz ve Ortadoğu mutfaklarından da esintiler taşıyor. Ama Türk yemekleri, özellikle Üsküp, Ohrid ve Tetova gibi Türk nüfusun yoğun olduğu bölgelerde hâlâ capcanlı. Türk Çarşısı’nda esnafın Türkçe konuştuğunu, menülerde tanıdık yemekler sunduğunu görmek mümkün. Mesela, simit poğaça adında bir hamur işi var; ekmek arası börek gibi, kahvaltılarda çok seviliyor.
2. Makedonya’dan İki Geleneksel Türk Tarifi
Makedonya’da Türk mutfağının izlerini taşıyan yemeklerden iki tanesinin tarifini paylaşalım. Sofranıza Balkan esintisi katmak isterseniz, bu tarifler tam size göre!
Tavce Gravce (Makedon Usulü Kuru Fasulye)
Malzemeler (4 kişilik):
- 2 su bardağı kuru fasulye
- 1 büyük soğan (ince doğranmış)
- 2 diş sarımsak (ezilmiş)
- 2 yemek kaşığı domates salçası
- 1 tatlı kaşığı kırmızı toz biber
- 1 çay bardağı zeytinyağı
- Tuz, karabiber
- 1 litre su
- İsteğe bağlı: 100 gr pastırma veya sucuk
Yapılışı:
- Kuru fasulyeyi bir gece önceden suda bekletin. Ertesi gün suyunu süzüp tencereye alın, üstünü geçecek kadar su ekleyip yumuşayana kadar haşlayın (yaklaşık 1 saat).
- Ayrı bir tavada zeytinyağını ısıtın, soğanı ve sarımsağı pembeleşene kadar kavurun. Salçayı ve kırmızı biberi ekleyip 2 dakika daha kavurun.
- Haşlanmış fasulyeyi süzüp bir güveç kabına alın. Üzerine kavurduğunuz soğanlı karışımı, tuzu ve karabiberi ekleyin. 1 litre suyu ilave edin.
- Eğer pastırma veya sucuk kullanacaksanız, küçük parçalar halinde doğrayıp fasulyenin üstüne yerleştirin.
- Güveci 180°C fırında 1 saat pişirin. Fasulyeler suyunu çekip üstü hafif kızarana kadar fırında tutun. Sıcak servis yapın; yanında ekmek ve turşu harika gider!
Makedon Böreği (Kıymalı Börek)
Malzemeler (6 kişilik):
- 500 gr yufka (6-8 yaprak)
- 300 gr kıyma
- 1 büyük soğan (rendelenmiş)
- 2 yemek kaşığı sıvı yağ
- Tuz, karabiber, pul biber
- 1 çay bardağı su (yufkaları ıslatmak için)
- 1 çay bardağı sıvı yağ (yufkaları yağlamak için)
- 1 yumurta sarısı (üzerine sürmek için)
Yapılışı:
- İç harcı için sıvı yağı tavada ısıtın, rendelenmiş soğanı ekleyip kavurun. Kıymayı ilave edin, suyunu salıp çekene kadar pişirin. Tuz, karabiber ve pul biber ekleyip soğumaya bırakın.
- Bir yufkayı tezgaha serin, üzerine su ve sıvı yağ karışımından fırçayla sürün. İkinci yufkayı üzerine serip aynı işlemi tekrarlayın.
- Yufkanın uzun kenarına kıymalı harçtan bir şerit halinde koyun, rulo şeklinde sarın. Ruloyu yağlanmış tepsiye gül böreği şeklinde yerleştirin. Diğer yufkaları da aynı şekilde hazırlayın.
- Böreklerin üzerine yumurta sarısı sürün. 180°C fırında, üstü kızarana kadar (yaklaşık 30-35 dakika) pişirin.
- Sıcak veya ılık servis yapın. Yanında bir bardak ayranla, tam bir Balkan kahvaltısı!
3. Sonuç: Makedonya’da Türk Lezzetleri Hâlâ Capcanlı
Makedonya’da Türk yemekleri sadece var olmakla kalmıyor, aynı zamanda günlük sofralarda ve restoranlarda önemli bir yer tutuyor. Türk mutfağına aşina olan biri, Makedonya’da yemek konusunda hiç yabancılık çekmez; aksine, kendini evinde gibi hisseder. Üsküp Türk Çarşısı’nda bir börek yiyip, bol köpüklü bir Türk kahvesi içmek, adeta zamanda yolculuk gibi. Eğer Makedonya’ya yolunuz düşerse, bu lezzetleri mutlaka deneyin; özellikle Türk Çarşısı’ndaki lokantalarda bu tatları bulabilirsiniz. Afiyet olsun!
Yorum Gönder
0Yorumlar