Deliorman’ın Lezzet Hazinesi: Dolangaç Böreği
Bulgaristan’ın Deliorman bölgesinde, Türklerin sofralarını süsleyen bir lezzet var: dolangaç böreği. Bu börek, adını duyduğunda belki şerbetli bir tatlıyı çağrıştırabilir, ama hayır, bu tamamen başka bir şey. Deliorman’da dolangaç, yufkaların özenle kat kat dizilmediği, biraz dağınık bir şekilde tepsiye atıldığı, çıtır çıtır bir börek. Hem pratik, hem lezzetli, hem de her öğünde afiyetle yenebilecek bir yiyecek. Gel, bu güzel böreğin hikayesine ve nasıl yapıldığına birlikte bakalım.
Deliorman’da Dolangaç Böreği Nedir?
Deliorman, Bulgaristan’da Türklerin yoğun yaşadığı, kültürüyle, gelenekleriyle kendine has bir bölge. İşte burada, dolangaç böreği, evlerin, ailelerin vazgeçilmez lezzetlerinden biri. Adı “dolangaç” olsa da, bu börek, Türkiye’deki şerbetli dolangaç tatlısıyla karıştırılmamalı; tamamen tuzlu, peynirli bir börek. En güzel özelliği, yufkaların özenle kat kat dizilmek yerine biraz buruşuk, biraz dağınık bir şekilde tepsiye atılması. Bu dağınıklık, böreğe hem pratiklik katıyor hem de her lokmada farklı bir çıtırlık sunuyor.
Dolangaç böreği, genelde peynirli yapılıyor. Deliorman’da bu böreğin başka çeşitleri pek bilinmiyor; mesela ıspanaklı ya da kıymalı türleri duyulmamış. Zaten peynirli hali o kadar güzel ki, başka bir şeye gerek kalmıyor. Bu börek, Deliorman’da her öğünde sofraya gelebiliyor. Kahvaltıda, öğle yemeğinde, akşamüstü atıştırmalığında… Bulgaristan’da “çay saati” gibi bir alışkanlık olmadığından, dolangaç böreği her an keyifle yeniyor. Ama özellikle kahvaltılarda, yanında bir bardak sıcacık ıhlamur çayıyla harika bir uyum sağlıyor.
Dolangaç Böreği Nasıl Yapılır?
Deliorman usulü dolangaç böreği yapmak gerçekten çok basit, ama lezzeti inanılmaz. Yufkaları özenle katlamaya gerek yok, bu da böreği hızlıca hazırlamak isteyenler için birebir. Üstelik yufkaları ıslatmak için kullanılan yumurta ve sütlü sos, böreğe hem yumuşaklık hem de çıtırlık katıyor. İşte adım adım yapılışı:
- Malzemeler:
- 5-6 adet yufka (ister evde aç, ister hazır al)
- 300-400 gram lor peyniri ya da beyaz peynir (tuzluysa tuz eklemeye gerek yok)
- 2-3 yumurta (sos için)
- 1 su bardağı süt (sos için)
- Yarım su bardağı sıvı yağ ya da eritilmiş tereyağı
- İsteğe bağlı: Üzerine serpmek için susam
- Yapılışı:
- Önce iç harcı hazırla. Peyniri bir kâsede ufalayıp hafifçe çatalla ez. Eğer çok tuzlu değilse, bir çimdik tuz ekleyebilirsin.
- Bir kâsede 2-3 yumurtayı çırp, içine 1 su bardağı sütü ekleyip güzelce karıştır. Bu karışım, yufkaları ıslatmak için kullanılacak ve böreğin hem yumuşacık hem de çıtır olmasını sağlayacak.
- Yufkaları al ve onları düzgünce katlamak yerine, elinle gelişigüzel parçalara ayır. Dolangaç böreğinin sırrı burada: yufkalar buruşuk, dağınık bir şekilde tepsiye atılıyor.
- Yağlanmış bir fırın tepsisine yufkaların bir kısmını koy. Üzerine yumurta ve sütlü sostan gezdirerek yufkaları güzelce ıslat. Sonra biraz peynir serpiştir.
- Kat kat devam et: yufka parçaları, yumurta-süt sosu, peynir… Tüm yufkalar bitene kadar bu şekilde yap. Her katmanı sosla ıslatmayı unutma, böylece börek hem lezzetli hem de yumuşak olacak. En üst kata da sostan sürüp, istersen susam serpebilirsin.
- Önceden ısıtılmış 180 derece fırında, böreğin üzeri güzelce kızarana kadar, yaklaşık 30-40 dakika pişir. Fırından çıkardığında mis gibi kokusu tüm evi saracak!
Lezzeti ve Dokusu
Dolangaç böreği, o dağınık yufkaları ve yumurta-sütlü sosu sayesinde hem çok hafif hem de çok lezzetli. Yufkaların buruşuk şekilde yerleştirilmesi ve her katmanın sosla ıslatılması, böreğin her yerine lezzetin eşit dağılmasını sağlıyor. Böylece her lokmada hem çıtırlığı hem de yumuşaklığı hissediyorsun. Peynirin tuzlu tadı, tereyağının ya da sıvı yağın verdiği o hafif yağlı dokuyla birleşince, ortaya harika bir börek çıkıyor. Üstü altın gibi kızarmış, içi ise peynirle dolu… Bir dilim yediğinde, “Bir dilim daha yesem mi?” diye düşünmeden edemiyorsun.
Bu börek, Deliorman’da her öğünde sofraya gelebiliyor. Kahvaltıda mesela, yanında bir bardak sıcacık ıhlamur çayıyla harika gidiyor. Öğle yemeğinde ya da akşamüstü acıkınca da afiyetle yeniyor. Bulgaristan’da çay içme alışkanlığı çok yaygın değil, o yüzden dolangaç böreği genelde ıhlamur çayı gibi bitki çaylarıyla ya da bazen ayranla tamamlanıyor.
Balkan Böreği Bağlamında Dolangaç
Deliorman, Bulgaristan’da Türklerin yoğun yaşadığı bir bölge olduğu için, buradaki mutfak hem Balkan hem de Türk mutfağından izler taşıyor. Dolangaç böreği de bu iki kültürün güzel bir karışımı gibi. Balkanlar’da börek denince genelde Boşnak böreği ya da Bulgar banitsa gibi kat kat yufkalı, düzgünce dizilmiş börekler akla gelir. Ama dolangaç böreği, o dağınık, kırma tarzıyla farklı bir yerde duruyor. Bu pratiklik, Deliorman’daki günlük hayatın temposundan geliyor olabilir: insanlar lezzetli bir şeyler yapmak istiyor, ama uzun uzun yufka açıp düzgünce katlamaya vakitleri olmayabiliyor. Dolangaç böreği, işte bu ihtiyaca tam anlamıyla cevap veriyor.
Dolangaç böreği, genelde peynirli yapılıyor ve bu haliyle biliniyor. Deliorman’da bu böreğin başka çeşitleri pek yaygın değil; mesela ıspanaklı ya da kıymalı türleri duyulmamış. Ama zaten peynirli hali o kadar güzel ki, başka bir şeye gerek kalmıyor.
Dolangaç Böreğini Denemek İster misin?
Eğer Deliorman usulü dolangaç böreğini yapmak istersen, yukarıdaki tarif tam sana göre. Çok uğraştırıcı değil, ama lezzeti inanılmaz! Yumurta ve sütlü sos, yufkaları ıslatıp böreği hem yumuşak hem de çıtır yaptığı için çok önemli; bu adımı atlamamaya özen göster. Peynirli hali zaten klasik, ama istersen peyniri biraz daha zenginleştirmek için içine maydanoz gibi taze otlar ekleyebilirsin. Kahvaltıda sıcacık bir ıhlamur çayıyla, ya da günün herhangi bir saatinde yanında bir bardak ayranla harika gider. Tepsiyi fırından çıkardığında, o mis gibi kokusuyla tüm aileyi sofraya toplayacağına eminim.
Deliorman mutfağından başka bir lezzet mi keşfetmek istersin, yoksa dolangaç böreğiyle ilgili başka bir şey mi sormak istiyorsun? Seni dinliyorum! 😊
Yorum Gönder
0Yorumlar