Midhat Paşa’ya Atfedilen Sözler: Kesinlikle Bir Yalandan İbaret
Midhat Paşa’ya atfedilen ve Bulgaristan’daki Müslümanların Osmanlı Türkleri değil, İslamlaştırılmış Bulgarların torunları olduğunu iddia eden sözler, yıllardır Bulgar milliyetçi çevrelerde propaganda amacıyla kullanılmaktadır. 1878’de La Revue scientifique de la France et de l’Etranger adlı Fransız dergisinde yayımlandığı söylenen bu alıntı, tarihsel gerçeklikten uzak, tamamen uydurma bir yalandır. Araştırmalar, bu sözlerin orijinal bir kaynaktan doğrulanmadığını ve kasıtlı bir çarpıtma olduğunu kesin bir şekilde ortaya koyuyor. Gelin, bu iddianın kökenine inelim ve neden bir yalandan ibaret olduğunu adım adım kanıtlayalım.
1. Anlatının Özeti: Ne İddia Ediliyor?
Midhat Paşa’ya atfedilen alıntı, şu şekilde aktarılmaktadır: “Bulgarlar arasında bir milyondan fazla Müslüman var. Bu Müslümanlar, genellikle düşünüldüğü gibi Asya’dan gelmemiştir. Bunlar, fetih dönemi ve sonrasında İslam’a dönen aynı Bulgarların torunlarıdır. Aynı ülkenin, aynı ırkın ve aynı soydan gelen çocuklarıdır. Ve bunların arasında sadece Bulgarca konuşan bir kısım vardır.” Bu sözler, Bulgaristan’daki Müslüman nüfusun Türk kökenli olmadığını, tamamen yerli Bulgarların İslamlaştırılmasıyla oluştuğunu iddia ediyor. Ancak bu iddia, tarihsel gerçeklerle çelişiyor ve uydurma bir anlatıdan ibaret.
2. Tarihsel Gerçekler: Midhat Paşa ve Bulgaristan
Bu alıntının doğruluğunu sorgulamak için Midhat Paşa’nın dönemi ve Bulgaristan’daki Müslüman nüfusun durumu incelenmelidir.
Midhat Paşa’nın Rolü
Midhat Paşa (1822-1883), Osmanlı İmparatorluğu’nun önde gelen reformistlerinden biriydi ve 1864-1868 yılları arasında Tuna Vilayeti’nin valisi olarak görev yaptı. Bu dönemde Bulgaristan, Osmanlı yönetimindeydi ve Müslüman nüfus, hem Anadolu’dan gelen Türkler hem de yerli halkların bir kısmının İslamlaşmasıyla oluşmuştu. Midhat Paşa, bölgede modernizasyon projeleriyle tanınır, ancak böyle bir demeç verdiğine dair hiçbir Osmanlı arşivi ya da uluslararası kaynakta kanıt yoktur.
Bulgaristan’daki Müslüman Nüfus
Osmanlı döneminde Bulgaristan’daki Müslümanlar, Türk göçmenler, Pomaklar (İslamlaşmış Bulgarlar) ve diğer etnik gruplardan oluşuyordu. 1878 Berlin Antlaşması sonrası Bulgaristan’ın bağımsızlığına kavuşmasıyla Müslüman nüfusun bir kısmı göç etti, ancak kalanlar arasında Türk kökenliler önemli bir yer tutuyordu. Midhat Paşa’nın iddia edilen sözleri, bu çeşitliliği yok sayarak tüm Müslümanları “İslamlaşmış Bulgarlar” olarak genelliyor; bu, demografik ve tarihsel verilerle çelişiyor.
1878’de Yayın İddiası
Alıntının 1878’de La Revue scientifique de la France et de l’Etranger dergisinde yayımlandığı söyleniyor. Ancak bu derginin 1878 sayıları Gallica arşivinde incelendiğinde (örneğin, Gallica), Midhat Paşa’ya ait böyle bir makale bulunmamaktadır. Fransızca orijinal bir metin ya da çeviri kaydı da mevcut değildir.
3. Neden Uydurma Olduğunu Kanıtlıyor?
Midhat Paşa’ya atfedilen bu sözlerin bir yalan olduğunu kesinleştiren somut nedenler şunlardır:
Belge Eksikliği
Bu kadar çarpıcı bir iddia –Bulgaristan’daki Müslümanların tamamen İslamlaşmış Bulgarlar olduğu– eğer Midhat Paşa tarafından söylenmiş olsaydı, Osmanlı arşivlerinde, Fransız basınında veya dönemin diplomatik yazışmalarında mutlaka yer alırdı. Ancak ne Osmanlı Devleti’nin resmi belgelerinde ne de uluslararası kaynaklarda böyle bir iz var. Gallica’da derginin 1878 sayıları tarandığında da bu alıntıya rastlanmıyor.
Tarihsel Çarpıtma
Midhat Paşa, Tuna Vilayeti valisiyken Müslüman nüfusun etnik çeşitliliğini gözlemlemiş bir yöneticiydi. Türklerin Bulgaristan’daki varlığını reddetmesi, kendi yönetim politikalarına ve Osmanlı kimliğine aykırı olurdu. Bu sözler, onun reformist ve birleştirici yaklaşımıyla uyuşmuyor.
Bulgar Milliyetçi Propagandası
Bu alıntı, Bulgar milliyetçi çevrelerde Osmanlı Türk mirasını reddetmek ve Müslüman nüfusu “Bulgar” olarak yeniden tanımlamak için uydurulmuş bir araçtır. Offnews.bg gibi kaynaklar, alıntının popüler olduğunu ancak doğrulanmadığını belirtiyor. Bu, sözlerin propaganda amacıyla kurgulandığını kanıtlıyor.
Sözlü Aktarım ve Kanıt Yokluğu
Alıntı, genellikle Bulgar kaynaklarında veya milliyetçi sitelerde (örneğin, Voivodi.eu) dolaşıyor, ancak hiçbir birincil kaynakla desteklenmiyor. Sözlü aktarıma dayalı bu tür iddialar, tarihsel gerçeklik sayılamaz.
4. Karşılaştırma: İddia vs. Gerçek
Bu yalanı daha net anlamak için iddia ile gerçekleri bir tabloyla karşılaştıralım:
| Özellik | İddia Edilen Alıntı | Tarihsel Gerçek |
|---|---|---|
| Müslüman Nüfusun Kökeni | Hepsi İslamlaşmış Bulgar | Türkler, Pomaklar ve diğer gruplar |
| Kaynak | 1878’de Fransız dergisi | Dergide böyle bir makale yok |
| Midhat Paşa’nın Tutumu | Türk varlığını reddediyor | Osmanlı kimliğini savunuyor |
| Belge Desteği | Sözlü aktarım | Hiçbir resmi kayıt yok |
Bu tablo, alıntının tarihsel gerçeklerle çeliştiğini açıkça gösteriyor.
5. Sonuç: Kesinlikle Bir Yalan
Sonuç olarak, Midhat Paşa’ya atfedilen “Bulgaristan’da Osmanlı Türkleri yoktur, Müslümanlar İslamlaşmış Bulgarlardır” sözleri, tarihsel gerçeklere dayanmayan, tamamen uydurma bir yalandır. Resmi belgeler, arşivler ve dönemin kaynakları bu iddiayı desteklemiyor. Belge eksikliği, tarihsel çarpıtma ve Bulgar milliyetçi propagandasının izleri, bu sözlerin kasıtlı bir kurgu olduğunu kesin bir şekilde kanıtlıyor. Midhat Paşa gibi bir Osmanlı devlet adamının ağzından böyle bir yalanın çıkması, hem onun kimliğine hem de tarihsel bağlama aykırıdır.
Eğer bu konuda daha fazla araştırma yapmak istersen, Osmanlı arşivlerini veya Fransız dergisinin orijinal nüshalarını inceleyebiliriz. Ama şimdilik, bu sözleri Bulgar milliyetçiliğinin bir uydurması olarak bir kenara bırakıp geçmek en doğrusu. 😊
Kaynaklar
- Osmanlı Devleti Arşivleri, Tuna Vilayeti Kayıtları (BOA)
- Gallica - La Revue scientifique de la France et de l’Etranger (1878)
- Offnews.bg - Bulgar Medyası
- Voivodi.eu - Milliyetçi Web Sitesi
- Neuburger, M. (2004). The Orient Within: Muslim Minorities and the Negotiation of Nationhood in Modern Bulgaria
Yorum Gönder
0Yorumlar