
Rumeli’den Anadolu’ya: Cumhuriyetin Kurucu Kadrosu
Türkiye Cumhuriyeti’ni kuranlar deyince, gözümde bir avuç insan canlanıyor; hepsi başka yerlerden gelmiş, ama aynı hayali kurmuş. Çoğu Rumeli’den, Balkanlar’ın o hareketli şehirlerinden; bir kısmı da Anadolu’nun bağrından. Selanik’ten, Üsküp’ten, Manastır’dan gelenler var; Sivas’tan, Malatya’dan, Erzurum’dan yetişenler var. Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde toplanmışlar, Osmanlı’nın son günlerinden bir Cumhuriyet çıkarmışlar. Rumeli’nin izi bayağı baskın, ama Anadolu’nun gücü de eksik değil. Gelin, bu kadroyu bir tanıyalım.
1. Rumeli’nin Ağırlığı
Rumeli, Osmanlı zamanında Balkanlar’ın adıydı; Türklerin yoğun yaşadığı, kültürün, eğitimin kaynadığı bir yer. Cumhuriyetin kurucuları arasında buradan gelenler çok. Atatürk mesela, Selanik’te doğmuş. Orası o zamanlar Osmanlı’nın en gözde şehirlerinden biriydi; okullar, fikir tartışmaları, hareketli bir hayat… Rumeli’den gelenler, bu havayı kadroya taşımış. Selanik’ten Üsküp’e, Manastır’dan Bulgaristan’a kadar, Balkanlar’ın Türkleri bu işte büyük rol oynamış.
İsmet İnönü’nün de Rumeli’yle bağı var. Kendisi Malatya’da doğmuş, ama annesi Bulgaristan’ın Razgrad’ından. Annesinin o Balkan havasını, evde hep hissettirdiğini düşünmeden edemiyor insan. Rumeli’den gelenler, genelde askeri okullarda okuyup Osmanlı’nın her köşesinde görev yapmış tipler; hem zeki hem kararlı.
2. Kadroda Kimler Var?
Kurucu kadroda Rumeli’den ve Anadolu’dan gelenler bir arada. Birkaç isme bakalım, nerelerden gelmişler, neler getirmişler:
- Mustafa Kemal Atatürk: Selanik’te doğmuş. Rumeli’nin o capcanlı şehrinde büyümüş, fikirleri orada şekillenmiş.
- İsmet İnönü: Malatya’da doğmuş, ama annesi Bulgaristanlı. Rumeli’nin kokusu annesinden geçmiş sanki.
- Fevzi Çakmak: İstanbul’da doğmuş, ailesi Anadolu’dan. İstanbul’da büyümüş, ama Anadolu’nun sağlamlığı onda.
- Kazım Karabekir: İstanbul’da gözünü açmış, ailesi Kocaeli’yle Erzincan’a uzanıyor. Doğu’nun havası var üstünde.
- Rauf Orbay: İstanbul doğumlu, kökeni Abhazya’ya gidiyor. Kadroya başka bir renk katmış.
- Ali Fuat Cebesoy: İstanbul’da doğmuş, ailesi Anadolu’dan. Toprağın izini taşıyor.
Bu isimler, Osmanlı’nın son zamanlarında askeri okullarda yetişmiş, imparatorluğun her yanına dağılmış. Rumeli’den gelenler Balkanlar’ın hızını, Anadolu’dan gelenler toprağın gücünü getirmiş.
3. Rumeli ve Anadolu’nun Buluşması
Rumeli’den gelenler, Balkanlar’ın o Türk dolu şehirlerinden çıkmış. Selanik’te fikirler uçuşurmuş, Üsküp’te türküler söylenirmiş, Manastır’da disiplin öğrenilirmiş. Bu insanlar, kadroya bir enerji katmış. Anadolu’dan gelenler de başka bir ruh getirmiş; Sivas’ta karar almışlar, Erzurum’da direnmişler, İzmir’de zaferi görmüşler. İki taraf birleşince, ortaya Cumhuriyet çıkmış.
Bir büyüğüm anlatmıştı: “Dedem Üsküp’ten gelmiş, Sivas’ta birleşmişler.” Rumeli’nin türküleri, Anadolu’nun inadı, bu kadroyu ayakta tutmuş.
Sonuç: Bir Milletin Ortak Yürüyüşü
Cumhuriyetin kurucuları, Rumeli’den Anadolu’ya uzanan bir yolun yolcusu. Atatürk Selanik’te doğmuş, İnönü’nün annesi Bulgaristan’dan gelmiş; Malatya’dan, Sivas’tan, Erzurum’dan diğerleri katılmış. Rumeli’nin ağırlığı, Balkanlar’ın o dönemki Türk ruhunu gösteriyor; Anadolu’nun katkısı, yerel direnişi simgeliyor. Hepsi birleşip bir millet kurmuş. Bu hikâye, bizim hikâyemiz; o kadronun izleri hâlâ yanımızda.
Yorum Gönder
0Yorumlar